مقدمه

تفاله زیتون (یا کنجاله زیتون) – محصول جانبی کارخانجات روغن‌کشی زیتون – یکی از گزینه‌های ارزشمند در تغذیه دام با خوراک های جایگزین است که به‌ویژه در بسته‌بندی‌های وکیوم‌شده‌ی سه‌لایه، قابلیت نگهداری، بهداشت و استفاده آسان دارد.

🧪 ترکیب تغذیه‌ای تفاله زیتون

ترکیب شیمیایی تفاله زیتون بسته به نوع فرآوری، متفاوت است، اما به‌طور کلی ویژگی‌های زیر را دارد:

ویژگی تغذیه‌ای	مقدار متوسط
ماده خشک	5۵ تا 6۰ درصد
فیبر خام (ADF)	۳۰ تا ۴۵ درصد
پروتئین خام	۵ تا ۱۰ درصد
چربی باقی‌مانده	4 تا 7 درصد
انرژی متابولیسمی	حدود ۲.۲–۲.۵ Mcal/kg DM

🔍 نکته کلیدی: منبع مناسبی از فیبر مؤثر و انرژی آهسته‌جذب است، اما برای دام‌های با نیاز بالا، نیاز به تکمیل با منابع پروتئینی دارد.

🍼 تأثیر بر کیفیت شیر و رشد بره‌ها

• افزایش درصد چربی شیر
• بهبود خوش‌خوراکی شیر برای بره‌ها
• تأمین انرژی پایدار برای مادر

برای حفظ سطح پروتئین شیر و رشد مطلوب بره‌ها، استفاده از مکمل‌های پروتئینی ضروری است.

✅ کنجاله زیتون: مکمل مناسب برای دام‌های چراکننده در بهار

در فصل بهار، کنجاله زیتون مکملی مناسب برای مقابله با کمبود فیبر در چراگاه است.

• تأمین فیبر مؤثر
• منبع انرژی پایدار
• کاهش هزینه خوراک
• ماندگاری بالا

⚠️ محدودیت مصرف: حداکثر تا ۱۰–۱۵٪ از ماده خشک جیره، همراه با مکمل‌های پروتئین و فسفر.

💰 ملاحظات اقتصادی

• قیمت پایین‌تر از جو و یونجه
• کاهش ضایعات
• جایگزین مناسب بخشی از خوراک پایه
• قابل استفاده برای واحدهای مختلف

میزان مصرف توصیه‌شده

نوع دام	نقش تغذیه‌ای	درصد جیره خشک
میش شیرده	افزایش چربی شیر	۱۰–۱۵٪
بز شیری	انرژی چربی	۱۰–۱۲٪
بره پرواری	کاهش هزینه خوراک	۵–۱۰٪
بزغاله در رشد	افزایش مصرف ماده خشک	۵٪

✅ توصیه‌های اجرایی

1. آغاز تدریجی از ۵٪ و افزایش آرام
2. ترکیب با کنسانتره پروتئینی
3. اصلاح نسبت کلسیم-فسفر
4. نگهداری در مکان خشک و خنک

✅ نتیجه‌گیری

تفاله زیتون، به‌ویژه در بسته‌بندی‌های وکیوم‌شده سه‌لایه، می‌تواند به تأمین فیبر مؤثر، انرژی بدون خطر اسیدوز، بهبود چربی شیر و کاهش هزینه خوراک منجر شود. گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه برای دامداران جهت تأمین جیره‌ای پایدار در فصل چرا است.